Giải mã “ngôn ngữ” an toàn: Cách đọc các ký hiệu chống cháy nổ (Ex d, Ex e, Ex nR…)

Trong thế giới công nghiệp, đặc biệt là trong khu vực nguy hiểm “hazardous area” dễ cháy nổ như ngành dầu khí, hóa chất hay năng lượng, một sai sót nhỏ trong việc lựa chọn thiết bị có thể dẫn đến hậu quả thảm khốc. Đó là lý do các tiêu chuẩn ATEX và IECEx ra đời, và phần quan trọng nhất của các tiêu chuẩn này nằm ở ký hiệu chống cháy nổ (Ex Marking) trên nhãn thiết bị.

• Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách đọc ký hiệu Ex và hiểu ý nghĩa của các phương pháp bảo vệ phổ biến nhất, ví dụ như Ex d, Ex e, và Ex nR.

Hiểu cấu trúc của một chuỗi ký hiệu Ex

• Trước khi đi vào chi tiết từng loại, chúng ta hãy xem một ví dụ về chuỗi ký hiệu đầy đủ thường thấy trên các thiết bị chống cháy nổ Cortem:

Ex db IIC T6 Gb

Chuỗi ký hiệu này là một “báo cáo an toàn” mã hóa, cho biết thiết bị này an toàn như thế nào, trong môi trường nào và ở nhiệt độ tối đa bao nhiêu.

• Ex: Thiết bị tuân thủ các tiêu chuẩn chống cháy nổ.
• d: Phương pháp bảo vệ(ví dụ: vỏ chống cháy nổ). Đây là trọng tâm chính của bài blog này.
• IIC: Nhóm khí (loại khí nguy hiểm).
• T6: Cấp nhiệt độ tối đa cho phép trên bề mặt thiết bị.
• Gb: Mức độ bảo vệ thiết bị (EPL – Equipment Protection Level).

Đi sâu vào các Phương pháp bảo vệ (Type of Protection)

• Chữ cái ngay sau Ex(ví dụ: d, e, nR) chỉ ra kỹ thuật thiết kế cụ thể mà nhà sản xuất sử dụng để ngăn ngừa cháy nổ. Mỗi phương pháp có một nguyên lý hoạt động khác nhau.

1. Ex d là gì?(Flameproof Enclosure – Vỏ chống cháy nổ)

Đây có lẽ là phương pháp phổ biến nhất và lâu đời nhất.

• Nguyên lý:“Ex d” không ngăn chặn hoàn toàn khả năng xảy ra cháy nổ bên trong vỏ thiết bị. Thay vào đó, nó được thiết kế với một lớp vỏ cực kỳ chắc chắn, có khả năng chịu được áp suất của một vụ nổ bên trong mà không làm cháy lan ra môi trường xung quanh.
• Ứng dụng:Thường dùng cho các thiết bị có khả năng phát sinh tia lửa điện hoặc nhiệt độ cao trong quá trình hoạt động bình thường, như động cơ điện, công tắc, hoặc tủ điều khiển.
• Đặc điểm nhận dạng:Vỏ thiết bị thường rất dày, nặng, làm bằng hợp kim nhôm hoặc thép không gỉ.

Hợp kim nhôm (aluminium alloy) là vật liệu chính và phổ biến nhất mà Cortem Group sử dụng cho các dòng vỏ thiết bị chống cháy nổ của mình.

2. Ex e là gì? (Increased Safety – An toàn tăng cường)

• Nguyên lý:Trái ngược với Ex d, Ex e tập trung vào việc ngăn ngừa sự cố phát sinh ngay từ đầu. Nó đảm bảo rằng thiết bị không tạo ra tia lửa điện, hồ quang điện hoặc nhiệt độ quá cao trong điều kiện hoạt động bình thường hoặc ngay cả khi có lỗi nhỏ.
• Ứng dụng:Thường dùng cho các thiết bị đấu nối, hộp nối cáp (junction boxes), và một số loại đèn chiếu sáng.
• Đặc điểm nhận dạng:Vỏ thiết bị có thể mỏng hơn Ex d, nhưng các cực đấu dây, khoảng cách điện và độ bền cơ học được kiểm soát rất chặt chẽ.

3. Ex nR là gì? (Restricted Breathing Enclosure – Vỏ hạn chế thở)

• Nguyên lý:Phương pháp này được thiết kế để sử dụng trong Zone 2 (khu vực nguy hiểm cấp thấp hơn). “Ex nR” giới hạn tối đa lượng khí/hơi dễ cháy từ môi trường bên ngoài xâm nhập vào bên trong vỏ thiết bị, giảm thiểu khả năng hình thành hỗn hợp nổ.
• Ứng dụng:Dành riêng cho Zone 2, nơi nguy cơ cháy nổ chỉ tồn tại trong thời gian ngắn hoặc không thường xuyên.
• Đặc điểm nhận dạng:Vỏ có độ kín cao (thường là IP cao), nhưng không cần thiết kế “chống nổ từ bên trong” như Ex d.

Lựa chọn giải pháp tối ưu với Cortem Group và Tiến Hưng

Việc hiểu các ký hiệu này giúp bạn nhận ra giá trị của các sản phẩm chất lượng cao. Cortem Group là bậc thầy trong việc áp dụng linh hoạt các phương pháp bảo vệ này.

• Các tủ điều khiển Cortem Ex dcho những vị trí Zone 1 khắc nghiệt nhất.

• Các hộp nối cáp Cortem Ex ehoặc Ex de (kết hợp cả hai phương pháp) cho độ an toàn tăng cường.

Công ty Cổ phần tự động Tiến Hưng là nhà phân phối Cortem Group tại thị trường Việt Nam. Chúng tôi không chỉ bán thiết bị; chúng tôi cung cấp sự tư vấn chuyên sâu để đảm bảo bạn lựa chọn đúng phương pháp bảo vệ (d, e, nR…) phù hợp nhất với yêu cầu an toàn cụ thể của dự án, đảm bảo tuân thủ cả tiêu chuẩn ATEX và IECEx. Bạn cần mua thiết bị chống cháy nổ chính hãng, hãy liên hệ ngay Tiến Hưng để được tư vấn báo giá nhanh nhất.

Nguồn: https://www.cortemgroup.com/en

Xem thêm các sản phẩm Cortem tại đây.